Upadłość konsumencka – druga szansa?

Z dniem 31 grudnia 2014 r. zmieniły się przepisy dotyczące upadłości osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Tzw. upadłość konsumencką może ogłosić osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej złożony zostać może jedynie przez samego dłużnika. Ustawodawca w znowelizowanych przepisach opisał okoliczności, w jakich można ubiega się ogłoszenie upadłości, a to: stan niewypłacalności, brak winy w powstaniu lub zwiększeniu stopnia niewypłacalności, prawdziwość danych zawartych we wniosku oraz jeżeli w okresie dziesięciu lat przed złożeniem wniosku o upadłość w stosunku do dłużnika nie prowadzono postępowania upadłościowego, nie uchylono ustalonego dla dłużnika planu spłaty, dłużnik zgłosił w terminie wniosek o upadłość, nie ustalono że jakakolwiek czynność dłużnika została dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli. Podkreślić trzeba, iż ustawodawca umożliwił konsumentowi ogłoszenie upadłości nawet w przypadku, gdy niewypłacalność związana jest z istnieniem długu od jednego wierzyciela.

W przypadku spełnienia powyższych przesłanek dłużnik ma możliwość złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Wniosek taki zgodnie z treścią znowelizowanych przepisów, został w części odformalizowany, a wymaga zgodnie z treścią ustawy oznaczenia tożsamości dłużnika, wskazania miejsca w którym znajduje się majątek dłużnika, wskazanie okoliczności uzasadniających zgłoszenie wniosku i ich uprawdopodobnienie, wykaz majątku dłużnika z jego wyceną, spis wierzycieli, spis wierzytelności spornych, listę zabezpieczeń ustanowionych na majątku dłużnika, oświadczenie dłużnika iż nie zachodzą okoliczności związane z dotychczas prowadzonym postępowaniem upadłościowym lub zachowaniem dłużnika w ostatnich dziesięciu latach.

Postępowanie wywołane wniesieniem wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej prowadzone jest przez sąd rejonowy (gospodarczy wydział upadłościowy) właściwy dla miejsca zamieszkania konsumenta. W razie uznania przez Sąd, iż zachodzą przesłanki do ogłoszenia upadłości, Sąd wydaje stosowne postanowienie, w którym wskazuje osobę, co do której ogłoszono upadłość, fakt nieprowadzenia działalności gospodarczej, ogłoszenie upadłości poprzez likwidację majątku dłużnika, a także wyznacza sędziego-komisarza oraz syndyka.

Co najważniejsze, ustawodawca, nowelizując przepisy postępowania upadłościowego dla konsumentów, zmniejszył wysokość kosztów koniecznych do poniesienia przez upadłego-dłużnika. Przede wszystkim z samym wnioskiem o ogłoszenie upadłości dłużnik wnosi jedynie opłatę w wysokości 30 zł. Jednocześnie dokonano zmiany zasad wynagradzania syndyka, które w chwili obecnej ponoszone są przez Skarb Państwa, do czasu uzyskania przez syndyka środków pieniężnych z likwidacji majątku dłużnika.

Ustawodawca również przewidział możliwość pozostawienia dłużnikowi-konsumentowi środków na zaspokojenie jego potrzeb mieszkaniowych, poprzez pozostawienie z sumy uzyskanej ze sprzedaży domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego kwoty odpowiadającej odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej miejscowości za okres od dwunastu do dwudziestu czterech miesięcy.

Rekapitulując powyższe wskazać trzeba, iż zgodnie z założeniami ustawodawcy, celem przedmiotowych regulacji jest oddłużenie konsumenta i danie mu możliwości nowego startu, drugiej szansy. W chwili obecnej roczna praktyka daje nadzieje, iż cele założone przez ustawodawcę zostaną osiągnięte i główny cel regulacji – oddłużenie – zostanie zrealizowany.